De meeste Nederlanders kunnen zich aardig redden in het Engels. Vandaar dat leven in het Verenigd Koninkrijk een stuk minder ingewikkeld lijkt dan leven in een land waar u de lokale bevolking nog niet zo goed verstaat. Maar het feit dat u Engels spreekt wil nog niet zeggen dat u ook de taal van de Engelsen spreekt…
Het Engels is een taal vol beleefdheden, zowel verbaal als non-verbaal. Iedereen kent de voorbeelden wel van een Engelsman die zegt dat een idee ‘quite interesting’ is, in een situatie waarin wij als Nederlanders niet zouden schromen om te zeggen dat we het echt een heel slecht idee vinden. En als u iemand hoort zeggen ‘I’ll keep that in mind’, moet u er rekening mee houden dat die persoon helemaal niets gaat doen met uw opmerking.
Zou u alles wat u in het Nederlands zegt letterlijk gaan vertalen naar het Engels, dan wordt u in het Verenigd Koninkrijk eerder beschouwd als bot en ongemanierd dan als eerlijk en duidelijk. Dat is niet echt een fijne uitgangssituatie als u een leven wilt opbouwen in het Verenigd Koninkrijk.
De indirecte Brit
Anna van der Velden groeide op in de buurt van Cambridge en woont nu alweer jaren in Nederland. Als taaltrainer bij Regina Coeli (‘de nonnen van Vught’) leert ze mensen van allerlei nationaliteiten haar taal spreken. En dat gaat veel verder dan alleen het leren van de grammatica en het uitbreiden van de woordenschat. Mensen leren van haar en haar collega’s communiceren in het Engels, met alle beleefdheden en Britse humor die daarbij horen.
“Engelsen zijn van nature veel indirecter dan Nederlanders”, vertelt Anna. “Een Nederlander kan heel relaxed ‘nee’ zeggen, maar een Brit niet. We willen niet dat iemand aanstoot aan ons neemt en we willen laten merken dat we rekening houden met de ander. Als wij bijvoorbeeld vragen ‘Would you like a cup of tea?’ en de ander zou dat aanbod afslaan, dan zullen we altijd iets vragen als ‘Are you sure?’ We vragen heel veel dingen twee keer om er echt zeker van te zijn wat iemand wil. Ik doe dat zelf ook vaak in het Nederlands en dan hoor ik weleens van Nederlanders: ‘Geloof je me niet of zo?’ Maar dat is hoe wij Engelsen communiceren.”
Nasty accents en verbale beleefdheden
Het Engels dat wij vaak horen in de media is Amerikaans-Engels of het keurige Brits van de BBC. Maar er zijn ook wat “nasty accents” in het Verenigd Koninkrijk. “Bijvoorbeeld in Newcastle, Liverpool, Birmingham, Glasgow en Belfast. Als je op YouTube zoekt, kun je je daar een beeld van vormen. Ook voor native speakers is dat even wennen, maar zo lastig is het niet: op de BBC worden mensen die met een accent spreken niet ondertiteld”, vertelt Anna.
De taal is een weerspiegeling van de cultuur. Verbale beleefdheden als ‘would you mind…’ en ‘please’ zie je ook terug in het gedrag van de Engelsen. Ze staan erom bekend dat ze in veel situaties keurige rijen vormen (queueing) en netjes hun beurt afwachten. Anna: “In het verkeer zie je dat mensen elkaar lichtsignalen geven met de koplampen om iemand te bedanken of om aan te geven dat de ander voor mag. Het is een klein ‘dank je wel’ in het verkeer. Een van de leuke aspecten van de Engelse cultuur is dat we elkaar kaartjes en kleine cadeautjes geven als blijk van waardering. Het is bijvoorbeeld niet gek om iemand een kaartje te sturen om hem of haar te bedanken voor een gezellig etentje. En als je jarig bent, trakteer je niet op je werk – dat is heel Nederlands – maar krijg je als je geluk hebt cadeautjes van je naaste collega’s.”
Formeel, maar spontaan
Verschilt de zakelijke cultuur in het Verenigd Koninkrijk nog van die van Nederland? “Ja, over het algemeen zijn wij wat hiërarchischer ingesteld”, zegt Anna. “Maar ik denk dat het vooral afhangt van de cultuur van de organisatie waarin je gaat werken. De meeste Nederlanders die naar het Verenigd Koninkrijk gaan voor hun werk, gaan werken bij een multinational. Houd er wel rekening mee dat je in het Verenigd Koninkrijk veel formeler gekleed naar het werk gaat. En kinderen op pre school en in junior dragen een uniform. Mocht je schoolgaande kinderen hebben, houd er dan rekening mee dat de scholen minder flexibel zijn dan in Nederland en dat het in het Verenigd Koninkrijk nog niet heel gewoon is om een papa- of mamadag te hebben.”
In het bedrijfsleven mag het er dan wat formeler aan toe gaan dan in Nederland, in de vrije tijd zijn de rollen omgedraaid. “Nederlanders plannen altijd alles. In Engeland gaan we daar wat relaxter en spontaner mee om. Dat vind ik zelf een van de leuke dingen van het leven in het Verenigd Koninkrijk.”
Language Institute Regina Coeli is het taleninstituut waar u in korte tijd een vreemde taal leert. Of u dat nu doet om beter te worden in uw werk of om te aarden in een ander land. Bij Regina Coeli kunt u tien talen leren: Arabisch, Chinees, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Portugees, Russisch en Spaans.
Kijk voor meer informatie op www.reginacoeli.nl.
