Haar eerste reis naar het Verenigd Koninkrijk begon in Zuid-Engeland. “Ik vond daar niets aan! Ik heb de eerste de beste trein naar het noorden gepakt”, zegt Detta Velvis over die ervaring. Sindsdien is Schotland haar favoriete vakantiebestemming. Detta: “Vooral de noordkust, want het is hier zo ontzettend mooi, zo ruig en zo oer! Je hebt de hele wereld voor jezelf.” Schotland werd haar tweede thuis en veertien jaar geleden ging ze in haar camper op pad, op zoek naar een eigen plek in Schotland.
Detta is geboren en getogen in Groningen, maar voor haar vertrek naar Schotland woonde ze jaren in Doorn. In Nederland heeft ze bij verschillende gemeenten veranderingprocessen begeleid. Mooi werk, vond ze, maar haar twee grote passies maakten haar uiteindelijk de oprichter en eigenaresse van een B&B. “Ik hou van gebouwen en van natuur en weidsheid. In Doorn had ik een leuk pand gerestaureerd en ik wilde dat eigenlijk nog een keer doen. Ik voelde me daar wat beklemd tussen de bossen en de huizenprijzen waren er bovendien erg hoog.” In Schotland waren de prijzen lager dus Detta dacht bij zichzelf: “Als ik daar nou een mooi pand kan vinden, dan ga ik ervoor.” Het uitgangspunt was dan ook niet het starten van een B&B, maar het vinden van een gebouw waar ze verliefd op kon worden.
In 2006 vertrok ze voor een camperreis van twee jaar om dat ene huis te zoeken. “Ik had altijd al de gedachte om naar Schotland te gaan en niets hield mij tegen. Ja, mijn zoon misschien, maar die is inmiddels wel gewend aan het idee.” Toen ze haar ideale huis vond, had het twee jaar leeggestaan. Detta: “Het was behoorlijk verwaarloosd, maar op het moment dat ik het huis binnenliep, dacht ik: wat is dit een geweldig huis. Er zit zo’n goede sfeer in. Dit huis ging ik redden van de ondergang.”
In 2010 begon ze aan de restauratie, die nog altijd voortduurt. Om de verbouwing te bekostigen is ze een B&B gestart. Het begon voorzichtig met één kamer, maar inmiddels zijn alle kamers klaar. “Bij de lokale bevolking staat het bekend als ‘the big house’. Ze volgen elke verbetering aan het huis. Bij de plaatselijke winkel krijg ik voortdurend open aanmerkingen over alles wat er gaande is in en rondom het huis. Velen vinden de nieuw ontworpen tuinen rondom het huis geweldig.”
Een historische plek
Detta is nu, tien jaar later, pensioengerechtigd, maar nog volop aan het werk in haar B&B die de prachtige naam ‘Armadale House’ draagt. Voor de oorsprong van die naam gaan we terug in de tijd. Rond het jaar 1700 was Armadale Estate een van de grootste landgoederen aan de Noord-Schotse kust. In 1854 werd de boerderij uitgebreid met een hoofdgebouw met acht kamers. Een gedeelte van de oude boerderij werd het bediendenverblijf. Boven een enorme keuken was het slaapvertrek voor de bedienden. Detta: “Naast elke open haard zit nog steeds een grote knop. Eén druk daarop en de bedienden kwamen aandraven.” Voor de oorsprong van Armadale House moeten we echter nog verder terug. Het huis staat in het graafschap Sutherland. Vanuit het perspectief van Scandinavië en de reeds door Vikingen bezette Orkney- en Shetlandeilanden werd dit nieuw veroverde gebied in het uiterste noorden van Schotland ‘zuiderland’ (suðrland, Oudnoors) genoemd. ‘Armadale’ komt van het Oudnoorse armr en dalr, wat ‘langwerpige vallei’ betekent. Een beschrijving die wel klopt als je vanuit het huis over het landgoed uitkijkt. Op het landgoed zijn ook nederzettingen van de Picten gevonden, een mysterieus volk dat leefde in de Late IJzertijd (vanaf 50 v.Chr.). “Dat geeft mij een speciaal gevoel bij dit oerland, dat in eeuwen niet veranderd is. Soms stel ik me voor dat het nog steeds is zoals het ooit is ontstaan. Geen mensenhand die het aangetast heeft. Alleen om er gewoon te wonen en te werken. Dat trekt me.”
Maar wat voor gasten trekt Armadale? “Ik denk niet in hokjes, maar zonaanbidders krijgen we hier niet over de vloer. Het zijn mensen die van het ruige, het wilde, van wandelen houden – en van windsurfen. Mensen die van de natuur houden.” Het i s dan ook een hele onderneming om er überhaupt te komen. Na de overtocht vanuit IJmuiden is het vanuit Newcastle nog tien uur rijden. De snelste manier om hier te komen is met het vliegtuig naar Edinburg of Inverness. Vanaf daar is het respectievelijk nog acht of vier uur rijden.
Armadale House is vrijwel ieder hoogseizoen volgeboekt. Vorig jaar ontving Detta ruim twaalfhonderd gasten van over de hele wereld. Aan promotie doet ze dan ook weinig. Het huis staat op Airbnb en Booking.com. Deze websites zijn samen goed voor 85 procent van de boekingen. De overige 15 procent zijn veelal terugkerende gasten of mensen die op de bonnefooi langskomen.
Heeft Detta nog ambities met Armadale? “Misschien als ik 25 was? Nee, mijn ambitie is nooit geweest om een groot bedrijf op te bouwen. Bovendien is personeel hier niet te krijgen: de jongelui trekken naar de stad.” Detta is wat dat betreft erg blij met de hulp die ze krijgt van vrijwilligers, waardoor ze niet iedere dag van 7 tot 21 uur hoeft te werken. “Ik wil deze plek zo goed mogelijk achterlaten voor anderen. De potentie voor groei is er zeker. Ik probeer het voor te bereiden. Er is een enorm grote tuin met plek voor campers en tenten en er zouden zeker nog twee of drie kamers bij kunnen.”
Schone kamers
Voor Detta is het zeer belangrijk dat de kamers absoluut schoon zijn. Dit lees je ook duidelijk terug in de hartelijke en positieve recensies op de boekingssites, waar ze een gemiddelde beoordeling van maar liefst 9,3 haalt. Detta: “Ik wilde er eerst een Victoriaanse B&B van maken. Maar dat bleek niet realiseerbaar. De volle kamers van de Victorians met de vele ornamenten zijn moeilijk schoon te houden en ook ‘eens per week een bad nemen’ is niet meer van deze tijd.” Het Victoriaanse karakter van het huis is wel bewaard gebleven door elementen in de oorspronkelijke staat te houden. De originele verf uit 1854 is nog steeds te vinden op de bovenverdieping en het eerste behang uit diezelfde tijd is nog in restanten aanwezig. “Dit zal beschermd worden zolang ik hier woon. Ook het handgeblazen glas in de ramen hoop ik nog lang in stand te kunnen houden.”
Terug naar Nederland?
Als alles goed gaat, blijft Detta in Schotland. “Ik denk niet dat ik nog zou passen in Nederland. Ik zie de agressiviteit op de weg daar ieder jaar toenemen en als ik dan denk aan de ruimte en weidsheid die ik hier heb… Als ik ’s avonds uit mijn keukenraam kijk, zwaai ik naar mijn buren in IJsland. Die moeten daar ergens aan de overkant van die grote oceaan zijn. Dat heb ik dan in gedachten.”
Do’s van Schotland:
– Strathy Point (vuurtoren en rotsformatie)
– Dunnet Head (noordelijkste punt van vasteland Schotland)
– John o’Groats (startpunt van de wandelroute naar Land’s End)
– Whaligoe Steps (een trap van 330 treden langs een klif)
– Turflanden (Armadale House heeft turfrechten)
– Bergwandelen: Ben Hope en Ben Royal
– Prachtige stranden en baaien om de paar kilometer
– Ruige natuur
Meer informatie op: www.armadale-house.com
