Typisch Zwitserland

Zwitserland Toerisme selecteerde op ons verzoek tien typisch Zwitserse zaken. Want er is natuurlijk nog veel meer dan alleen Zwitserse kaasfondue!

  1. Muziek

Of er nu wel of geen dansgelegenheid is – in de Zwitserse volksmuziek wordt vooral dansmuziek gespeeld. Te horen zijn in de regel het Schwyzerörgeli (handharmonica) evenals violen, basviolen, klarinetten en in bepaalde regio’s het hakkebord of de Trümpi (mondharp). De volksmuziek van de Alpenstreek heeft zich ontwikkeld door ongeschreven overlevering van kunde en composities – generaties-, decennia-, eeuwenlang. Als typisch Zwitsers gelden de alpenhoorn (oorspronkelijk een muziek- en signaalinstrument van de herders) en de vele jodelkoren die zich sinds de negentiende eeuw hebben gevormd. Over het algemeen is Zwitserland gevormd door een breed arsenaal aan amateurmuziek: in praktisch elk dorp is minstens één koor of blaaskapel te vinden.

  1. Alpenhoorn

De alpenhoorn was lange tijd een werktuig van de herders. Hij diende ertoe de koeien van de weide naar de stal te roepen wanneer het tijd was om te melken. Het alpenhoornblazen in de avond is ook een traditioneel thema in de kunst. Dit spel diende als avondgebeden werd vooral in gereformeerde kantons uitgeoefend. Maar de belangrijkste functie van de alpenhoorn was de communicatie met de alpenherders van de naburige Alpen en met de mensen onder in het dal. De Zwitserse jodelvereniging, waartoe de alpenhoornblazers behoren, heeft tegenwoordig – verspreid over de hele wereld – zo’n 1800 leden die alpenhoornblazer zijn, en dat aantal stijgt nog steeds. De lengte van de alpenhoorn bepaalt in welke toonaard gespeeld kan worden. In Zwitserland is de fis/ges-alpenhoorn met een lengte van drieëneenhalve meter toonaangevend. Ondanks, of juist ook dankzij, zijn eenvoudige bouwwijze is een alpenhoorn tamelijk moeilijk te bespelen.

  1. Op de alpenweide

De alpenlandbouw in Zwitserland kent een lange geschiedenis. Tegenwoordig gaat men ervan uit dat in 4000 v.Chr. de weiden boven de boomgrens al gebruikt werden. De vervaardiging van kaas in de zomer maakte de melk houdbaar zodat er voorraden voor de lange wintermaanden konden worden aangelegd. In het kader van de alpenlandbouw ontstonden daardoor ook verschillende gebruiken, zoals de feestelijke trek naar en de terugkomst van de alpenweiden, het alpenherdersgebed (Betruf), de Älplerchilbi of de Chästeilet – tradities die tot op heden zorgvuldig onderhouden worden. Vanaf een afstand ziet het leven van de alpenbewoners er romantisch uit: het geluid van koebellen, een grasspriet in je mondhoek, veel natuur, zonsondergangen boven de bergtoppen en bij kaarslicht aan een houten tafel zitten. Maar daarnaast betekent deze baan zwaar lichamelijk werk en een leven in eenzaamheid – wat in de moderne tijd juist vooral ook stadsmensen uit binnen- en buitenland aantrekt.

  1. Alpenkaas

De naam alpenkaas is beschermd en voorbehouden aan de kaassoorten die in de zomer direct in de alpenbedrijven worden gemaakt. De koeien grazen daarbij vrij op de alm en zoeken hun voer op de welvoorziene en sappige alpenweiden zelf. Nog maar net gemolken wordt de kruidige rauwe alpenmelk ter plekke in “Chessi” (grote kaasketels) boven een houtvuur verwerkt. Hoewel veel alpenkaasboerderijen over moderne inrichtingen beschikken, wordt de alpenkaas nog altijd voor het grootste gedeelte met de hand gemaakt. In Zwitserland zijn allerlei kleine en grote kaasboerderijen, waaronder veel alpenkaasboerderijen. Daar kunt u de kaasmakers aan het werk zien en vaak ook (onder vakkundige begeleiding) zelf de mouwen opstropen en aanpakken.

  1. Typische zaken uit keuken en kelder

Het eten in Zwitserland is een potpourri van verschillende invloeden van landen: het verbindt de keukens van de buurlanden en creëert daaruit met regionale ingrediënten een inheemse keuken. Er zijn enkele gerechten en specialiteiten zoals fondue, Älplermagronen of chocolade die typisch Zwitsers zijn, maar van een eigen Zwitserse keuken kan men nauwelijks spreken: er is een keuken met Berner schotel en Berner rösti, een keuken met Waadtlandse saucisson en lookgroente. Wallis is beroemd om zijn raclette, het Bündnerland om zijn Capuns, Zürich om zijn Geschnetzeltes, Luzern om zijn Chügelipastete en Ticino om zijn Mortadella en Luganighe. Worsten vind je overal: bijna 350 verschillende soorten heeft luilekkerland Zwitserland in voorraad. En dat is – gerelateerd aan de oppervlakte van het land – duidelijk een wereldrecord. Niet behorend tot de wereldtop, maar wel op weg daarnaartoe, zijn overigens de Zwitserse wijnen. Naast bekende klassiekers zorgen vooral nieuwe kweekvormen en de uitbreiding van de autochtone soorten voor unieke smaakervaringen in wijnland Zwitserland.

  1. Zwitserse wijn

Zwitserland kent meer dan tweehonderd wijndruivensoorten, waaronder niet minder dan veertig oeroude inheemse rariteiten die vrijwel nergens anders ter wereld te vinden zijn. Om in het genot van dit edele vocht te komen, kunt u haast niet om een reis in Zwitserland heen, want slechts één tot twee procent van de Zwitserse wijnen wordt geëxporteerd. Kleine wijnbergen en steile hellingen bemoeilijken en limiteren de productie. In plaats van in kwantiteit wordt daarom in kwaliteit geïnvesteerd, iets wat ook in verschillende onderscheidingen tot uitdrukking komt.

  1. Schwingen

Schwingen, de typisch Zwitserse variant van het worstelen, is het duel tussen twee krachtige personen, met eigen regels, grepen en zwaaien. De in heel Zwitserland bekende Bösen (de beste worstelaars) meten zich op kleinere en grotere worstelfeesten in een ring van zaagsel. Tijdens het eedgenootschappelijke worstel- en alpenboerenfeest wordt – om de drie jaar – de eedgenootschappelijke worstelkoning verkozen.

Aan het begin van een wedstrijd (Gang) geven de worstelaars elkaar beleefd een hand. Een Gang geldt als beslist wanneer een worstelaar met zijn hele rug of met beide schouderbladen gelijktijdig de grond aanraakt. Mooi gegeven: het reglement bepaalt dat de winnaar het zaagsel van de schouders van de verliezer moet vegen.

  1. Kunst kijken en kopen

Er is geen sprake van een typisch Zwitserse kunst: de aanhoudende krachttoer van leven in de Alpen laat zich gelden – of de altijd aanwezige neiging tot bescheidenheid. Desondanks vertonen Zwitserse kunstcreaties, net als het land zelf, een tamelijk heterogeen karakter. Wel typisch Zwitsers is de enorme overvloed aan locaties waar men kunst kan bewonderen en kopen. Vrijwel geen enkel ander land telt meer musea per hoofd van de bevolking dan Zwitserland. Daarnaast laten vele galerieën en veilingen, maar ook internationale en regionale beurzen, het hart van kunstliefhebbers van over de hele wereld een sprongetje maken.

  1. Klokkenmakers

Al eeuwenlang is Zwitserland wereldberoemd om zijn klokken. En gedurende meer dan een eeuw concentreert negentig procent van de uurwerkproductie zich in de Juraboog. Deze regio presenteert zich met een gemeenschappelijke identiteit en met een motto: ‘Watch Valley, het land van de precisie’. Circa tweehonderd kilometer meet de aan het begin van de eenentwintigste eeuw in het leven geroepen uurwerkmakerweg. De 38 etappes van dit traject vormen een eigenlijke pelgrimstocht tussen de beroemdste uurwerkfabrieken en de gespecialiseerde musea, waar diverse geheimen van de horlogefabricage geventileerd worden en enkele unieke meesterwerkjes uit de klokkenmakerskunst te bewonderen zijn. De horlogefabricage vormt de rode draad op deze reis, maar de traditionele, culturele regio heeft ook landschappelijk het een en ander te bieden. Paradoxaal genoeg vergeet u de tijd in dit idyllische landschap: meren, bergen, wijnbergen en schilderachtige dorpjes nodigen uit tot pauzeren en bijkomen.

  1. Bergen en gletsjers

Behalve horloges, kaas en chocolade is er nauwelijks iets dat zo vaak met Zwitserland wordt geassocieerd als zijn unieke bergwereld. Een aantal ervan kent elk kind in Zwitserland, bijvoorbeeld de Matterhorn of de Eiger, de Mönch en de Jungfrau. Maar dit is slechts een bescheiden keuze uit een schier onuitputtelijk aantal bergketens en rotsen die u kunt beklimmen – of op zijn minst van veraf kunt bewonderen. Of het nu in de zomer of in de winter is, om te wandelen of te skiën: Zwitserland is een paradijs voor bergbeklimmers en degenen die dat willen worden.

 

Over Zwitserland Toerisme

Zwitserland Toerisme is de nationale marketing- en verkooporganisatie voor het reis-, vakantie- en congresland Zwitserland. De organisatie werkt nauw samen met toeristische partners en aanbieders in Zwitserland en heeft kantoren over de hele wereld. De Benelux-markt genereert jaarlijks ruim 3,5 miljoen toeristische overnachtingen in het Alpenland en geldt derhalve als prioriteitmarkt voor Zwitserland Toerisme. De organisatie onderhoudt contacten met reisorganisaties, media en andere zakelijke partners.

Meer informatie over Zwitserland via:

mySwitzerland.com/nl

00800 100 200 30 (gratis telefoonnummer, lokaal tarief kan van toepassing zijn)

 

About Redactie

Al sinds 1999 een gespecialiseerde uitgeverij in (auto)biografieën en uitgever van de magazines VertrekNL en Bommelglossy. Het complete fonds is via deze site te bekijken en rechtstreeks te bestellen.