Ons huis in Zweden heeft geen bel aan de voordeur, en geen brievenbus. Die staat aan de straat, vijftig meter verderop. We lopen elke dag naar de brievenbus, die naast de vier andere bussen van de buren hangt. Meestal zit er niks in. Heerlijk. En waarom zou je een deurbel moeten hebben, als je ook gewoon kunt kloppen. We leren, min of meer bewust, steeds beter hoe we ons leven simpeler kunnen maken.
Een bewuste keuze is bijvoorbeeld de Nee/Nee sticker op de brievenbus, die hadden we al jaren geleden in Nederland ontdekt. Hier hebben we dan ook meteen de Zweedse variant opgezocht en gevonden: “Ingen reclam, tack”. Nog zo’n soort keuze is het afschaffen van voice-mail. Een opstapeling van berichten die je vervolgens moet afwerken. Veel zogenaamde gemakken die ons werk zouden moeten ontnemen zijn eigenlijk echte werkverschaffers. Laatst las ik in een boek deze quote: ‘Hoe meer technologie we ontwikkelen om tijd te besparen, hoe minder tijd we lijken te hebben’. (Rabbijn David Zeller).
Wij zijn door ons beroep als musici in Nederland altijd gedwongen geweest om in een bedrijfsvorm te functioneren. We zijn kunstenaars, schrijvers, dromers, idealisten, missionair soms ook, maar zeker geen ondernemers pur sang. Dat gedwongen ondernemerschap heeft ons altijd dwarsgezeten, als een knellend keurslijf. Ons leven werd daardoor onnodig gecompliceerd en onze economie onoverzichtelijk. En onze gezondheid leed daar ook onder. In mijn werk als freelance muziekdocent was ik altijd bang om ziek te worden, want ik kon alleen de gewerkte uren declareren voor de VOF. Ziek zijn betekende: geen inkomsten. Door de stress van het niet ziek mogen zijn, ging ik vaak koste wat kost door met werken tot ik helemaal kapot was en daardoor moest ik lang uitzieken.
Vandaag ben ik voor het eerst na anderhalf jaar in Zweden ziek thuis, zonder paniek. Iets wat voor de meeste mensen doodnormaal is: dat je je kunt ziek melden terwijl je salaris gewoon door gaat. Ik ben ervan overtuigd dat ik daardoor sneller herstel en eerder weer aan het werk kan. Gelukkig is de Nederlandse overheid er nu eindelijk ook achter gekomen dat de flexibilisering van de arbeidsmarkt best rampzalige gevolgen heeft gehad voor veel mensen, en indirect dus ook voor de economie.
Simpel is het ook dat we een -voor Zweedse begrippen- relatief klein huis hebben, honderdvijfentwintig vierkante woonmeters. Twee verdiepingen, twee slaapkamers. Niet veel op te ruimen of schoon te houden. Wel vrijstaand. De tuin is groot maar ook simpel: zeshonderd vierkante meter gras, een kersenboom in het midden en een grote heg eromheen. De oprit is van grind. Gras maaien, kersen plukken, de heg snoeien, en het grind harken. Ingewikkelder wordt het niet. Ons grootste huis in Nederland was prachtig. Een hoekhuis met grote tuin met vijver, twee terrassen, fietsenschuur en duivenhok en heel veel planten en struiken. Grote zolder en annex een garage/studio. De eerste twee weken genoot ik ervan, daarna kwam het knagende gevoel: Eigenlijk moet ik in de tuin werken. Eigenlijk moet ik de zolder opruimen. Eigenlijk moeten we het duivenhok schoonmaken, of afbreken. Eigenlijk……Waarom zou je je leven lang gebukt willen gaan onder ‘Eigenlijks…’ terwijl je ook dingen kunt doen die je graag wilt doen als je eindelijk een vrije dag hebt: Lezen, schrijven, muziek maken. Filosoferen en dagdromen.
In Zweden zijn we in zekere zin met een schone lei begonnen. Misschien wel de helft van al onze bezittingen hebben we verkocht, weggegeven of weggegooid. En nu, door allerlei kleine en grote keuzes te maken, proberen we de simpelheid vast te houden. Simpel, niet in de zin van makkelijk of lui, maar in de zin van: keuzes die je helpen om je hoofd leeg te maken van ruis, en energie vrij te maken voor de dingen die echte kwaliteit toevoegen aan je leven en dat van de mensen die je lief zijn. In veel gevallen is dat: terug naar af. Less is more.
Vorige column – Groeistuip – klik hier
Door: Tanja Lagerström
